Σημαίνει ο Θιός, σημαίνει η γης, σημαίνουν τα επουράνια, σημαίνει κι η Αγια Σοφιά, το μέγα μοναστήρι, με τετρακόσια σήμαντρα κι εξηνταδυό καμπάνες, κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος. Ψάλλει ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης, κι απ΄την πολλήν την ψαλμουδιά εσειόντανε οι κολόνες. Να μπούνε στο χερουβικό και να 'βγει ο βασιλέας, φωνή τους ήρθε εξ ουρανού κι απ' αρχαγγέλου στόμα: "Πάψετε το χερουβικό κι ας χαμηλώσουν τα 'αγια, παπάδες πάρτε τα γιερά και σεις κεριά σβηστήτε, γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει. Μόν' στείλτε λόγο στη Φραγκιά, να 'ρτουνε τρία καράβια° το 'να να πάρει το σταυρό και τ' άλλο το βαγγέλιο, το τρίτο το καλύτερο, την άγια τράπεζά μας, μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας τη μαγαρίσουν". Η Δέσποινα ταράχτηκε και δάκρυσαν οι εικόνες. "Σώπασε κυρά Δέσποινα, και μη πολυδακρύζεις, πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας είναι".
Έτσι. Μέρες ξεραίνονται. Και νύχτες κιτρινίζουν. Η μουσική που σου ’λαχε φέρνει κάτι πουλιά πνιγμένα. Κι αν στο χέρι σου ανθεί νεκρή τους η λαλιά στο αίμα βόσκει αντίλαλος κι οι αρμοί σου βρύσες λύνουν.
Μαζεύεις χώμα στη φωνή. Πικρό νερό στα χείλη. Με τη φρυγμένη γλώσσα σου κλέβεις μαύρη δροσιά. Με την ανάσα που σκιρτά σαν φλόγα στο καντήλι ποια τη χωνεύουν χώματα, ποια τη βαστούν νερά.
Τί ξεδιπλώνεις νήματα. Τί θάβεις μες στις λέξεις – Φίδια δραπετεύουνε στ’ άπατα του χαρτιού. Θα μείνει πέτρα ασήκωτη, το σίδερο θα δέσει θα στάξει κόμπους η σκουριά στο λύχνο του ματιού.
Είναι ψυχές πλασμένες από μάρμαρο
κι άλλες από χαμόγελο, είτε πόνο,
–κι είναι και μια πλασμένη από τριαντάφυλλα,
όμως, εκείνη, δεν τη φανερώνω!
Πόσο η καρδιά μου θα’τρεμε, αν την έλεγα!
Βάνω μια κλειδαριά γερή στο στόμα! Τόσοι σοφοί που βρίσκονται τριγύρω μου
και δεν τη μάντεψε κανείς, ακόμα;…
Είναι ψυχές πλασμένες από κρύσταλλο
κι άλλες ψυχές με κλάματα έχουν γίνει.
– κι είναι και μια πλασμένη από ροδόσταμο·
μα δε θα σας την πω, ποτέ μου, εκείνη!
Όρκο έβαλα να μην την πω, ως τον τάφο μου,
μα πάλι... ποιος ξέρει... –καμιάν ώρα... Κάτι μου καίει τα χείλη μου! Καλύτερα
να κλείσω το τραγούδι μου από τώρα...
Τα γκράφιτι θεωρούνται κατώτερο είδος τέχνης, ίσως το πιο ευτελές. Όμως, η πραγματικότητα διαψεύδει. Απλώς υπάρχουν κάποιοι που ζωγραφίζουν τους τοίχους. Αυτοί είναι για τους δημιουργούς γκράφιτι ότι για τους άλλους ζωγράφους το καβαλέτο. Προφανώς γι αυτό ονομάζεται «η κουλτούρα του δρόμου ή τέχνη του», χωρίς να είναι κάτι υποτιμητικό, όταν φυσικά υπάρχει σ αυτό κάποια τεχνοτροπία ή κάποιο στυλ γιατί τότε, βασικά, υπάρχει τέχνη.
Η σχέση των γκράφιτι με την ιστορία βαίνει παράλληλα γιατί συναντούν τα γεγονότα του σύγχρονου κόσμου , του τώρα. Δεν είναι το είδος της τέχνης που αντλεί έμπνευση από γεγονότα του παρελθόντος. Αλληλεπιδρά με τα γεγονότα του παρόντος. Η μεγαλύτερη απόδειξη είναι πως το τείχος της Παλαιστίνης αποτελεί από τους καλύτερους προορισμούς γι αυτούς που κάνουν γκράφιτι.
Για τον Banksy, τον πιο δημοφιλή δημιουργό γκράφιτι στον κόσμο, τα γκράφιτι, που σχεδιάζει με στένσιλ ώστε να μην του παίρνει πολλή ώρα, θεωρεί πως είναι «το εντιμότερο είδος τέχνης. Δεν απευθύνονται ούτε στην ελίτ, ούτε παραπλανούν, αλλά εκτίθενται σε μερικούς από τους καλύτερους τοίχους της πόλης».
Το θέμα είναι πως τα γκράφιτι πρέπει να παίρνονται στα σοβαρά από αυτούς που σχεδιάζονται ώστε να θεωρηθούν «great art» από αυτούς που τα βλέπουν.
Ο Banksy δημιουργεί με στόχο την προάσπιση της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ειρήνης , της δικαιοσύνης.
Δεν αποτελούν τα έργα του άσκοπη χρήση χρωμάτων σε τοίχους που θα ξαναβαφτούν, αλλά δημιουργεί και συμβάλλει σ αυτό που ονομάζεται «κουλτούρα του δρόμου».
Εξάλλου κατ αυτόν γιατί κάποιος να ζωγραφίζει την εικόνα ενός επαναστάτη τη στιγμή που μπορεί να δράσει ως επαναστάτης?
Ήταν συμπέρασμά του όταν ζωγράφισε έξι διαφορετικές αφίσες του Τσε Γκεβάρα δείχνοντας να λιώνει το πρόσωπό του από την πρώτη ως την έκτη.
Σχόλιο για τον φαύλο κύκλο που δημιουργείται μέσω της συνεχόμενης ανακύκλωσης μιας εικόνας.
(www.banksy.co.uk.)
http://foititikospalmos.blogspot.com (ἀναδημοσίευση) Φωτεινή Φ.
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος Μουσική: Δήμος Μούτσης Πρώτη εκτέλεση: Μανώλης Μητσιάς
Χτύπα τρεις φορές κι αν κανείς δε σου μιλήσει, χτύπα τρεις φορές κι αν κανένας δε φανεί, έλα να με βρεις στου παράδεισου τη βρύση, έλα για ν' ακούσεις της καρδιάς μου τη φωνή.
Όλο περπατάω μα πού πάω, πού να πάω; Όνειρα κι αγάπες έχουν όλα προδοθεί. Τώρα οδοιπόρος τραβάω για τ' Άγιον Όρος, αχ τον κόσμο τούτονε τον έχω βαρεθεί.
Ψάξε να με βρεις κάπου στη Μακεδονία, ψάξε να με βρεις κάπου στη Χαλκιδική κι αν δεν είμ' εκεί μη σε πιάνει αγωνία, ψάξε πάλι αγάπη μου την άλλη Κυριακή.
Όλο περπατάω μα πού πάω, πού να πάω; Όνειρα κι αγάπες έχουν όλα προδοθεί. Τώρα οδοιπόρος τραβάω για τ' Άγιον Όρος, αχ τον κόσμο τούτονε τον έχω βαρεθεί.
Ζώντας μια έντονη και περιπετειώδη ζωή, στην Ελλάδα αρχικά σταδιοδρόμησε ως ηθοποιός, δασκάλα και ποιήτρια, ενώ αργότερα αναδείχθηκε σε σπουδαία λαϊκή στιχουργό. Ξεκίνησε να γράφει στίχους το 1948 εξαναγκαζόμενη από το προσωπικό της πάθος (χαρτοπαιξία), τροφοδοτώντας με αυτό τον τρόπο, έναντι ευτελούς οικονομικής αμοιβής, όλους τους επώνυμους συνθέτες της εποχής της με αριστουργηματικά τραγούδια.
Πάμπολλα τραγούδια της έγιναν επιτυχίες. Στίχους της συναντάμε σε μια πλειάδα λαϊκών επιτυχιών:
Πήρα τη στράτα κι έρχομαι, Αντιλαλούνε τα βουνά σε μουσική Τσιτσάνη,
Ηλιοβασιλέματα, Περασμένες μου αγάπες σε μουσική Χιώτη,
Δυο πόρτες έχει η ζωή, Φεύγω με πίκρα στα ξένα που τραγούδησε ο Καζαντζίδης,
Θα βρω μουρμούρη μπαγλαμά, Όνειρο απατηλό σε μουσική Καλδάρα,
Είμαι αϊτός χωρίς φτερά σε μουσική Χατζιδάκη, * Πετραδάκι, πετραδάκι, Του ντερβίση το πιοτό και Τι να σου κάνει μια καρδιά σε μουσική που έγραψε ο Αντώνης Κατινάρης και άλλα πολλά.
Το πρώτο της τραγούδι που μελοποιήθηκε από τον Τσιτσάνη είναι το Για μια γυναίκα χάθηκα (HMV ΑΟ-2984), που γραμμοφωνήθηκε στις 15 Μαρτίου1951, ενώ με παραγγελία του είχε γράψει τους στίχους για το γνωστό σε όλους πλέον τραγούδι Τα καβουράκια (ODEON GA-7663) του οποίου την τελική διαμόρφωση των στίχων, όπως τους γνωρίζουμε σήμερα, είχε ο Τσιτσάνης.
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ήταν μια από τις σπουδαιότερες στιχουργούς, η οποία χάρη στο τρομακτικό ταλέντο της τροφοδότησε το ελληνικό λαϊκό τραγούδι με μεγάλο αριθμό εξαίρετων δημιουργιών, μερικές από τις οποίες θα παραμείνουν για πάντα άγνωστες, καθώς μόνο ένα μικρό μέρος αυτών που έγραψε είναι καταχωρημένο στο όνομά της. Η ίδια δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την αναγνώριση του έργου της και για την είσπραξη δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα, παρά την επιτυχία των τραγουδιών της, να πεθάνει φτωχή.
(Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)
Πετραδάκι-πετραδάκι
Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Πρώτη εκτέλεση: Μιχάλης Μενιδιάτης & Άννυ Λιαροπούλου ( Ντουέτο )
Φίλε, η καρδιά μου τώρα σα να εγέρασε. Τελείωσεν η ζωή μου της Αθήνας, που όμοια γλυκά και με το γλέντι επέρασε και με την πίκρα κάποτε της πείνας.
Δε θα 'ρθω πια στον τόπο που η πατρίδα μου τον έδωκε το γιόρτασμα της νιότης, παρά περαστικός, με την ελπίδα μου, με τ' όνειρο που εσβήστη, ταξιδιώτης.
Προσκυνητής θα πάω κατά το σπίτι σου και θα μου πουν δεν ξέρουν τι εγίνης. Μ' άλλον μαζί θα ιδώ την Αφροδίτη σου κι άλλοι το σπίτι θα 'χουν της Ειρήνης.
Θα πάω προς την ταβέρνα, το σαμιώτικο που επίναμε για να ξαναζητήσω. Θα λείπεις, το κρασί τους θα' ναι αλλιώτικο, όμως εγώ θα πιω και θα μεθύσω.
Θ' ανέβω τραγουδώντας και τρεκλίζοντας στο Ζάππειο που ετραβούσαμεν αντάμα. Τριγύρω θα 'ναι ωραία πλατύς ο ορίζοντας, και θα 'ναι το τραγούδι μου σαν κλάμα.
«Δεν είμαστε οι βολεμένοι νέοι του i-Ρod, του Facebook και της καλοπέρασης.Δεν θέλουμε όμως να είμαστε ούτε η “αξιολύπητη γενιά των 700 ευρώ”, όπως μας ονομάζουν.Και σ΄ αυτή την προσπάθεια δεν θέλουμε να είμαστε μόνοι μας». Με ειλικρίνεια και αμεσότητα, οι μαθητές της Σχολής Μωραΐτη απευθύνουν έκκληση προς την ελληνική κοινωνία να σταματήσει να «σκοτώνει» τους νέους - « είτε με μία σφαίρα του κρατικού μηχανισμούείτε με την καθημερινή αδιαφορία». Το κείμενό τους, που συντάχθηκε από το Κεντρικό Κοινοτικό Συμβούλιο του Λυκείου ύστερα από διεξαγωγή συζητήσεων σε όλες τις τάξεις του σχολείου, δεν θυμίζει ούτε οργισμένες άναρθρες κραυγές ούτε ξύλινο συνδικαλιστικό λόγο. Με ύφος απλό και μεστό, οι συμμαθητές του αδικοχαμένου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου δείχνουν να αντιλαμβάνονται πλήρως τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, παρά το νεαρό της ηλικίας τους. Και έτσι ξεκινούν με μια τραγική παραδοχή: «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν- και οικονομικά και ηθικά».
Οι νεαροί μαθητές δεν ξεχνούν τον άδικο θάνατο του συνομηλίκου τους, ούτε σταματούν να ρωτούν τα «γιατί που πονάνε» και σχετίζονται όχι μόνο με την άδικη δολοφονία του συμμαθητή τους, αλλά και με τη γενικότερη κατάσταση της χώρας μας. «Κανείς δεν μιλάει, κανείς δεν αναλαμβάνει ευθύνες. Οπως τότε, πριν από ενάμιση χρόνο, όταν κανείς δεν μπόρεσε να εξηγήσει στον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο τον λόγο που δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας...Ή όπως και σήμερα, που κανείς δεν τολμά να εξηγήσει στη νέα γενιά τον λόγο που δεν μπορεί να ελπίζει» αναφέρουν χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η κοινωνία μοιάζει να έχει ξεχάσει εντελώς τη νεολαία. Και όταν αυτή η παραγκωνισμένη νεολαία βγήκε οργισμένη στους δρόμους τον Δεκέμβριο του 2008, κατάφερε να ταρακουνήσει και να προκαλέσει, μάλλον επειδή «κάποιοι φοβήθηκαν ότι θα αναγκαστούν να απαρνηθούν τη βολική καθημερινότητα, επειδή οι “επαναστάτες χωρίς αιτία” (ένας χαρακτηρισμός που τόσο αβίαστα μας προσάπτουν) ξύπνησαν, απέκτησαν αιτία να διαμαρτυρηθούν».
Στον χαρακτηρισμό «επαναστάτες χωρίς αιτία» οι μαθητές απαντούν με ένα δριμύ κατηγορώ ενάντια στις συνθήκες που καταπνίγουν τη δημιουργική συμμετοχή των νέων στα κοινωνικά δρώμενα, κυρίως εκείνες που επικρατούν στην Παιδεία. Με τις πανελλαδικές εξετάσεις να έχουν γίνει αυτοσκοπός, την παραπαιδεία να έχει αναδειχθεί βασικός εκπαιδευτικός μοχλός και τις ιδιαίτερες κλίσεις των μαθητών να περιθωριοποιούνται, η εκπαίδευση έχει μετατραπεί «σε εμπορικό προϊόν που θεμελιώνει με κάθε ευκαιρία τις κοινωνικές ανισότητες». Τα βέλη τους στρέφουν άλλωστε και προς τα μέσα μαζικής ενημέρωσης: «Οι μεταποιημένες πληροφορίες, η χειραγωγούμενη ενημέρωση και η καλλιέργεια του αισθήματος φόβου το μόνο που κατορθώνουν είναι να απωθούν εμάς, τη νέα γενιά» σημειώνουν, τονίζοντας ότι το μόνο που ζητούν είναι αξιοπρέπεια και σεβασμό στον δέκτη της ενημέρωσης.
«Εσείς φταίτε» είναι μια φράση συχνή στα στόματα των νέων- με το «εσείς» να αναφέρεται στους γονείς, στους δασκάλους, στους «μεγάλους», στους πολιτικούς, σε οποιαδήποτε μορφή εξουσίας. Ωστόσο οι συμμαθητές του νεκρού Αλέξανδρου κατορθώνουν να κάνουν ένα βήμα παραπέρα και αναγνωρίζουν ότι πίσω από τα προβλήματα δεν κρύβεται ένας αόρατος φταίχτης, αλλά όλοι εμείς. « Εμείς οι ίδιοι και ο παθολογικός μεσσιανισμός που μας καταδιώκει... Εχουμε όλοι βολευτεί, όλοι φοβόμαστε να θυσιάσουμε κάτι από την αποχαυνωμένη και βολεμένη ζωή μας» γράφουν.
Το απρόσωπο κράτος οι μαθητές το αντικαθιστούν με το δικό τους όνειρο: μια κοινωνία «που δεν είναι ανταγωνιστική αλλά συναγωνιστική,δεν είναι βίαιη αλλά ειρηνική, δεν είναι ωφελιμιστική αλλά συλλογική». Και γνωρίζουν καλά ότι μια τέτοια κοινωνία δεν χτίζεται μόνο από τους νέους (όσο ορμητικοί και αν είναι) και γι΄ αυτό δεν επιδιώκουν να «ανατρέψουν το σύστημα», απλώς ζητούν τον σεβασμό των μεγαλύτερων γενεών. «Η απόρριψη μας πληγώνει. Μας καθηλώνει, γιατί χωρίς συνεργασία δεν μπορούμε να πάμε μακριά.Ας σταματήσουν λοιπόνπια οι “μεγάλοι” (και πιθανότατα συμβιβασμένοι) να μας καταδικάζουν και ας κάνουμε επιτέλους ένα βήμα προς την ουσιαστική πρόοδο». Και καταλήγουν, απλώνοντας το χέρι: « Εμείς σας σεβόμαστε,σας ακούμε, είμαστε πρόθυμοι. Εσείς;».
Της Αγια-Σοφιάς
